Name Change

భారతదేశంలో ఒక వ్యక్తి తన పేరును మార్చుకోవడానికి చట్టపరమైన ప్రక్రియ ఉందనే విషయం చాలా మందికి తెలియదు. ఇది భారత రాజ్యాంగం ద్వారా పౌరులకు హక్కుగా అనుమతించింది.

ఆర్టికల్ 19(1)(a) 21.

పేరు మార్చుకోనేందుకు ఈ ప్రక్రియను అనుసరించాల్సి ఉంది.

* భారతదేశంలో పేరు మార్చుకోవడానికి మూడు ప్రధాన దశలున్నాయి:

అఫిడవిట్ తయారీ: స్థానిక నోటరీ వద్ద పేరు మార్పు కోసం అఫిడవిట్ తయారు చేయించాలి.

* అఫిడవిట్‌లో కింది వివరాలు తప్పని సరిగా ఉండాలి:

పాత పేరు, కొత్త పేరుతోపాటు పేరు మార్చుకోవడానికి గల కారణం (ఉదా: వివాహం, వ్యక్తిగత ఇష్టం, జ్యోతిష్యం కారణాలు).

అభ్యర్థి చిరునామా, తండ్రి లేదా భర్త పేరు ( వివాహిత మహిళల విషయంలో తప్పని సరిగా ఉండాలి).

అఫిడవిట్‌ను రూ.10 లేదా రూ.20 విలువైన నాన్-జ్యుడీషియల్ స్టాంప్ పేపర్‌పై ముద్రించి.. ఇద్దరు సాక్షుల సంతకాలతో నోటరీ లేదా జ్యుడీషియల్ మేజిస్ట్రేట్ ద్వారా ధృవీకరించాల్సి ఉంది.

* పత్రికలో ప్రకటన:

పేరు మార్పు గురించి రెండు వేర్వేరు వార్తాపత్రికలలో ప్రకటన ప్రచురించాలి: ఒకటి స్థానిక భాషలో (రీజనల్ లాంగ్వేజ్), మరొకటి ఆంగ్ల పత్రికలో ప్రచురించాలి. ప్రకటనలో పాత పేరు, కొత్త పేరు, చిరునామాతోపాటు అఫిడవిట్ యొక్క తేదీ వంటి వివరాలు ఉండాల్సి ఉంది.

ఈ ప్రకటనల కాపీలను భవిష్యత్‌లో అవసరాల కోసం భద్రపరచాల్సి ఉంది.

గెజెట్ నోటిఫికేషన్: పేరు మార్పును భారత ప్రభుత్వ గెజెట్‌లో ప్రచురించడానికి దరఖాస్తు చేయాలి. దీని కోసం కింది పత్రాలను ఢిల్లీలోని డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ పబ్లికేషన్‌కు సమర్పించాలి.

* నోటరీ ధృవీకృత అఫిడవిట్.

వార్తాపత్రిక ప్రకటనల కాపీలు. రెండు సెల్ఫ్-అటెస్టెడ్ పాస్‌పోర్ట్ సైజ్ ఫోటోలు. గుర్తింపు, చిరునామా రుజువు (ఆధార్ కార్డ్, పాన్ కార్డ్,పాస్‌పోర్ట్) ఉండాలి. రూ.700 నుంచి రూ.900 వరకు ఫీజు (పబ్లిక్ నోటీసు ఆధారంగా) చెల్లించాల్సి ఉంది. గెజెట్ నోటిఫికేషన్ సాధారణంగా 1 నుంచి 2 నెలల్లో ప్రచురితమవుతుంది.

పత్రాల నవీకరణ: గెజెట్ నోటిఫికేషన్ తర్వాత,ఆధార్ కార్డ్,పాన్ కార్డ్,పాస్‌ పోర్ట్,బ్యాంక్ ఖాతాలు,విద్యా ధృవపత్రాలు వంటి అన్ని అధికారిక పత్రాలలో కొత్త పేరుతో తీసుకోవాలి.

* పేరు మార్చుకోవడానికి వయస్సుకి పరిమితి ఉందా?

పెద్దలు (18 సంవత్సరాలు..అంతకంటే ఎక్కువ): 18 సంవత్సరాలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వ్యక్తులు స్వతంత్రంగా తమ పేరును మార్చుకోవచ్చు. ఎందుకంటే ఇది భారతీయ మెజారిటీ చట్టం, 1875 ప్రకారం మెజారిటీ వయస్సుగా పరిగణించబడుతుంది.

మైనర్లు (18 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ) : 18 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్నవారి పేరు మార్పు కోసం తల్లిదండ్రులు లేదా చట్టపరమైన సంరక్షకుడు దరఖాస్తు చేయాల్సి ఉంది. ఈ ప్రక్రియలో తల్లిదండ్రుల గుర్తింపు రుజువు, సమ్మతి అవసరం. కొన్ని సందర్భాల్లో..కోర్టు ఆమోదం కూడా అవసరం కావచ్చు. ముఖ్యంగా మైనర్ ప్రయోజనాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవాల్సి ఉంది.

వయస్సు గరిష్ఠ పరిమితి: పేరు మార్చుకోవడానికి గరిష్ఠ వయస్సు పరిమితి అనేది లేదు. ఒక వ్యక్తి తన జీవితంలో ఎప్పుడైనా పేరు మార్చుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు.. 30 సంవత్సరాల వయస్సులో కూడా ఈ పని చేయవచ్చు.

* జీవితంలో ఎన్ని సార్లు పేరు మార్చుకోవచ్చంటే?

చట్టపరమైన పరిమితి: భారతీయ చట్టం ప్రకారం,ఒక వ్యక్తి ఎన్నిసార్లు పేరు మార్చుకో వచ్చనే దానిపై నిర్దిష్ట సంఖ్యాపరమైన పరిమితి అనేది లేదు. అయితే ఒక వ్యక్తి తరచూ పేరు మార్చుకోవడం వల్ల అధికారులు లేదా కోర్టులు అనుమానం వ్యక్తం చేసే అవకాశముంది. ముఖ్యంగా మోసపూరిత ఉద్దేశం లేదా చట్టవిరుద్ధ కారణాలు (ఉదా:క్రిమినల్ రికార్డ్ దాచడం,రుణాలు తప్పించడం)ఉన్నట్లు అనిపిస్తే.

సవాళ్లు: ప్రతిసారీ పేరు మార్చినప్పుడు అన్ని అధికారిక పత్రాలను నవీకరించాల్సి ఉంటుంది.ఇది సమయం తీసుకోవడంతోపాటు భారీగా ఖర్చుతో కూడిన ప్రక్రియ. అందువల్ల తరచూ పేరు మార్చడం ఆచరణ పరంగా కష్టం కావచ్చు.

* పేరు మార్పునకు సంబంధించిన ప్రత్యేక చట్టాలు లేదా ఉత్తర్వులు:

నిర్దిష్ట చట్టం: భారతదేశంలో పేరు మార్పు ప్రక్రియను నిర్దిష్టంగా నియంత్రించే ఏకైక చట్టం లేదు. ఈ ప్రక్రియ భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 19(1)(a)(వాక్ స్వాతంత్ర్యం),ఆర్టికల్ 21(వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ) కింద పౌరుల హక్కులపై ఆధారపడి ఉంటుంది. పేరు మార్పు ప్రక్రియను గెజెట్ ఆఫ్ ఇండియా ద్వారా నియంత్రించే సాధారణ పరిపాలనా నిబంధనలు ఉన్నాయి.

సంబంధిత ఉత్తర్వులు: కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖ జారీ చేసిన నిబంధనలు..ముఖ్యంగా ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు గెజెట్ నోటిఫికేషన్ తప్పనిసరి చేస్తాయి. రాష్ట్రాల వారీగా కొన్ని విభిన్న నిబంధనలు ఉండవచ్చు. ఉదాహరణకు స్టాంప్ పేపర్ విలువ లేదా గెజెట్ దరఖాస్తు ప్రక్రియలో తేడాలు.

పరిమితులు: పేరు మార్పు కోసం చట్టవిరుద్ధ ఉద్దేశాలు (ఉదా:మోసం,గుర్తింపు దాచడం) లేదా అసభ్యకరమైన/ప్రసిద్ధ వ్యక్తుల పేర్లను ఎంచుకోవడం నిషేధించబడింది. పెండింగ్‌లో ఉన్న న్యాయపరమైన సమస్యలు లేదా క్రిమినల్ కేసులున్న వ్యక్తులు పేరు మార్చుకోవడానికి అనుమతించబడదు.

* ముఖ్య సమాచారం:

వ్యవధి: మొత్తం ప్రక్రియ (అఫిడవిట్,పత్రిక ప్రకటన,గెజెట్ నోటిఫికేషన్) సాధారణంగా 4 – 6 వారాల నుండి 2-6 నెలల వరకు పట్టవచ్చు. ఇది ప్రభుత్వ కార్యాలయాల సామర్థ్యం, రాష్ట్ర నిబంధనలపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

ఖర్చు: స్టాంప్ పేపర్,నోటరీ ఫీజు,పత్రిక ప్రకటనలు,గెజెట్ నోటిఫికేషన్ కోసం సుమారు రూ.1500 నుంచి రూ.8500 వరకు ఖర్చు అవుతుంది.న్యాయవాది సహాయం తీసుకుంటే ఖర్చు పెరగవచ్చు. మైనర్ల కోసం అదనపు జాగ్రత్తలు: మైనర్ పేరు మార్పు కోసం..కోర్టు ఆమోదం లేదా తల్లిదండ్రుల సమ్మతి అవసరమవుతోంది.*